supernicevisit 
Geçen ay uzun zamandır görmeyi istediğimiz Mardin’ i ziyaret etmeye karar verdik. 19 Mayıs’ da pazartesine geliyor madem, fırsat bu fırsat dedik gezimize başladık.
Bizim Mardin gezimiz dolu dolu 3 gündü. Turumuz Diyarbakır, Mardin ve çevresi şeklindeydi. Midyat, Hasankeyf, Dara, Sahur hepsine gittik. Bu sefer tur şirketi ile seyahat ettik. İyiki öyle yapmışız. Ben normalde kimseye bağlı gezmeyi sevmem. Ama bu bölgelerde araba kullanamazmışım. Yollar bomboş uçsuz bucaksız. Pek tekin değil. Bizim otobüsü jandarma durdurdu mesela. Narkotik. Köpekler otobüsün içine girdi aradı. Tamam normal bir uygulama olabilir ama yalnız olsam ödüm kopardı. Malesef neler neler oluyor korkmamak elde değil.
Böyle diyorum diye sakın korkup gitmemezlik etmeyin :) Ama turları tercih edebilirsin. Oh çok rahattı. Şansımıza turdakiler de harikalardı. Çok güzel insanlarla tanıştık. Çok keyifli geçti tüm tatil.
Sabah 6:30 uçağı ile Diyarbakır’ a indik. Kısa tatiller için en güzeli en erken uçağı kullanmak. Yolda da uyudunuz mu oh hemen varmış oluyorsunuz. Kahvaltıya başka şehirdesiniz!
Turla gidiyor olabilirim ama önceden araştırmalarımı yapmayı ihmal etmedim. Önce kahvaltı. Tur götürmese bize müsade diyecektim. Bu kahvaltıyı kaçıramazdım. Aa birde baktım ki zaten programımızda var.
Diyarbakır’ a adım atar atmaz önce Kahvaltı:
Kahvaltı için Kahvaltıcı Mustafa. Burada serpme kahvaltı veriyorlar. Yok yok. Çeşit çeşit peynirler, reçeller, kızartma bal kaymak vs vs masa tıka basa doluydu. En güzeli gideceksin oraya saatlerce kahvaltı keyfi yapacaksın. :) Fiyatlar da pek uygundu. Kişi başı 17,5 TL verdik.
Burası hemen Ulu Caminin karşısında bulunan tarihi Hasanpaşa hanının 2. Katında.
Hasanpaşa Hanı:
Hasanpaşa hanından söz açılmışken, burası 1570’lerde Osmanlılar tarafından yaptırılmıştır. İçerisinde birçok oda ve hayvan barınakları bulunur. Kervansaray. Biryerden bir yere mal taşıyanların, göç edenlerin kalabileceği misafirhaneler kısaca. Şimdi ise odalarda kahvaltıcılar, dükkanlar, restoranlar… meydanında ise nargileciler kahveciler… Anlayacağınız buranın keyfinden geçilmiyor. :)
Diyarbakır’ da Hasanpaşa Hanından başka daha birçok han bulunuyor. Özellikle Deliller Hanı tarihte çok önemli bir yer kaplıyor.
Deliller Hanı:
Bu taihi hanın Deliller Hanı olarak anılmasının nedeni Hicaz’a yani Hacca gidecek hacı adaylarını götürecek delillerin (rehberlerin) bu handa konaklamalarıdır. İstanbul’ daki Ayrılıkçeşme metro durağını bilirsiniz. İşte Hicaz’ a gitmek üzere İstanbul’ dan bir kafile yola çıkacak ise Ayrılıkçeşme’ den yola koyulurmuş. Diyarbakır’ a kadar gelir, burada Deliller Han’ ında rehberlerini alıp Arabistan Yarımadasına doğru yollarına devam ederlermiş. Yani Diyarbakır bir bakıma Batı’ nın Doğu’ ya açılan kapısıymış.
Diyarbakır Surları:
Diyarbakır’ da bulunan surlar hala dimdik ayakta. 5.700 metre uzunluğu ile Çin Seddinden sonra en uzun sur olma özelliğine sahip.Tabiki Çin seddine göre oldukça kısa. Surlar üzerine farklı şekillere sahip (yuvarlak, dörtgen, beşgen) toplam 82 burç bulunur. Burçlar arasından en eski ve en büyük olan Keçi Burcunu görmenizi tavsiye ederim. Sur içine geçiş 4 adet kapıdan sağlanıyor. Bunlar Mardin Kapı Urfa Kapı, Dağ Kapısı ve Yeni Kapı. Bu kapılar tarihte mezopotamya’nın en önemli ticaret merkezlerinden biri olan Diyarbakır’ a giriş çıkışları kontrol etmekte kullanılmıştır.
“Mardin kapı şen olur le lee le lee le le le ley canımm… Mardin kapı şen olur dibi değirmen olur, buralarda yar seven mutlaka verem olur le lee le lee le le le ley canımm…”
Turistseniz Dİyarbakır’ a geldiğinizde genellikle görelmesi gereken tarihi yerler sur içerisinde bulunuyor. Ulu Cami, Cahit Sıtkı Tarancı’ nın evi (ki bu ev Diyarbakır’ın geleneksel ev yapısını çok güzel temsil eder. Gerek malzeme olsun gerek biçim gerek mobilyalar olsun..), onun dışında dört ayaklı minare, Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi, Surp Giragos Ermeni Kilisesi, Mar Petyün kilisesi, birde bakırcılar çarşısı var ki buradan da çok güzel bakır eşyalar alabilirsiniz.
Diyarbakır Ulu Cami:
Diyarbakır’ daki Ulu Cami Anadolu’nun en büyük camisidir. Mimarisine baktığınızda hemen Arap tarzı cami olduğunu göreceksiniz. Dörtgen yapılı oluyor Arap camileri. Bizim genelde Türkiye’ de görmeye alışmış olduğumuz cami ise kubbeli Osmanlı Camisidir. Peki arap camileri neden bu şekli almıştır diye merak ederseniz şöyle ki, Hz. Muhammed’ e ve sonrasında diğer imamlara yakın olmak isteyen cemaate cevap verebilmek için bu yapı şekli ortaya çıkmıştır. Ayrıca Arap camileri oldukça sade yapılardır. Diyarbakır Ulu Cami’ de de bu böyledir. Süslemeden uzak durulmuştur. Camide farklı tarzlarda kabartmalar, kolonlar göreceksiniz. Bunlar bölgede bulunan yıkılan yapılardan yada kiliselerden alınan devşirme taşlardan kaynaklanmaktadır. Kaynaklara göre caminin, kentin 639’da Araplar
tarafından fethinden sonra, Mar Toma Kilisesi’nin kalıntılarından dönüştürülmüş olduğu belirtilmektedir. kaynak
Mimarisi bir yana İslam aleminde bu Cami 5. Harem- i Şerif olarak kabul edildiğinden dolayı oldukça kıymetlidir.
Sur içinden çıkıyoruz sırada 10 gözlü köprü ve Atatürk’ ün 1916-1917 yılları arasında kaldığı Gazi köşkü var.
Diyarbakır gün geçtikçe daha çok gelişiyor, büyüyor. Özellikle inşaat alanında çok büyük yatırımlar yapılıyor. Ancak şehir gelişirken tarihi şehir yani sur içi gerilemeye başlamış. Geçenlerde mimar arkadaşlarımla konuşuyorduk yakında sur içi için büyük bir dönüşüm projesi bekliyoruz :) Kültürümüz, tarihimiz en kıymetli değerlerimiz..
Diyarbakır’ ı gördükten sonra Silvan’ da bulunan Malabadi köprüsünü görmek üzere yola çıktık. Maladabi Köprüsü ve diğerlerini sonraki yazılarımda paylaşacağım.
Görüşmek üzere,
supernicevisit
