supernicevisit 
Fes, Fas’ın neredeyse yüzyıllardır hiç değişime uğramamış 3. büyük şehri. Özellikle eski şehir olarak adlandırılan Fes El Badi’ ye girdiğiniz anda kendinizi 300 yıl önceye gitmiş gibi hissetmeniz çok normal. Şahsen ben hayretler içerisinde gezdim. Şaşırmamak elde değil. Zannedersin 1700lerdeyiz.
Yüksek duvarlarla korunan Fes El Badi’ ye 14 ayrı kapıdan girebilirsiniz. İçerisi araç trafiğine kapalı.Zaten ne mümkün, sokaklar daracık ve labirent gibi. Eski şehirde birçok satıcı bulunuyor. Burası turistik bir yer değil hayatın ta kendisi. Gündelik ihtiyaçları karşılamak için herkes buraya gelip alışverişini yapıyor. Ahşap kapıları olan bu dükkanlardan etten sebzeye, baharattan tencere tavaya kadar her çeşit şeyi bulabiliyorsunuz.
Gel gelelim Fes El Badi’ de bir diğer önemli bölgeye: Deri tabakhanesi: Leather Tanneries
Yüzyıllardır, ki 1000 yıl olduğu söyleniyor, o zamandan bu zamana neredeyse hiç değişmeden aynı teknik ile burada deri üretimi yapılıyor.
Fes’ e gitmeden önce orada burada sürekli bu bölgenin fotoğraflarını görüyordum.
Fes’ e geldikten ve eski şehri şöyle bir gezdikten sonra, büyük bir merak içinde, tedbirlerimizi de bol bol alarak bölgeye doğru yürümeye başladık. İlk önce yolumuzu kaybettik. Sonra biraz sorduktan sonra bölgeye geldik. Zaten geldiğinizi anlamanız çok kolay çünkü etrafınızı PEK HOŞ! kokular sarıveriyor. Tedbirli gittik demiştim ya yeri gelmişken hemen bahsedeyim. Gitmeden önce nane bu hoş kokuları çok iyi bastırıyormuş diye okumuştum. Ben de giderken yanıma Tiger Balm aldım. yada Viks gibi birşey alsanız da olur, naneli krem olsun yeter. :) Şalımın içine bu naneli kremden sürdüm ve şalı ağzıma burnuma dolayıverdim. İşte tamam. Hiç sıkıntı çekmeden rahat rahat gezdim. Gerçi sonra meraktan bir ara çıkardım. Neymiş bu anlata analata bitirilemeyen koku diye. Doğrusu dayanılmayacak bir tarafı yok. Ama rahatsız eder mi çok! Kusturur mu? Bilmiyorum bünyeye bağlı. Nanaeli krem iyidir! Hem de çok.
Bir de biz gittiğimizde Kasımdı sonuçta. Yaz aylarının sıcağında koku nasıl oluyordur bilmiyorum. Siz tedbiri elden bırakmayın.
Nerede kalmıştık, bölgeye yaklaştığımızda hemen çevremize gençler geldi. Tenneries? Come come this way! Bir gence tamam dedik. Bizi evinin çatısına çıkarıverdi. Rahat rahat izledik, fotograflarımızı çektik. Daha sonra gence bahşiş olarak 2€ verdik. Bu arada gerçektenen güzeli gözünüzün tuttuğu bir genç ile evlerin çatılarına çıkmanız. Başka türlü görmeniz pek mümkün değil. Bir tane kafe var onun üst katının balkonundan gözüküyor ama bence ev çatısı daha hoş :)
Tabakhanede kocaman kocaman taştan kovalar bulunuyor içlerinde renkli sıvılar. Sanki kocaman bir suluboya kutusu. Insanlar içlerine giriyor, derileri de içlerine atıyor ayakları ile çiğniyorlar. İlk gözüme takılan görüntü buydu.
Bir diğer tarafa baktığımda ilk aşamaları da gördüm. Bazı insanlar hayvanın dersini yüzüyor. Bazıları derileri güneşin atlında kurutmak için dinlendiriyor, bir diğerleri renksiz sıvılarda derileri ovuşturuyor.
Deriler şöyle hazırlanıyormuş:
1) Deriyi arındırmak lazım:
Hayvanın derisi yüzüldükten sonra ilk önce inek çişi, kireç, su ve tuz karışımında bekletiliyor. Bu işlem derinin yumuşamasına, kıllarından ve arta kalan et ve yağlarından arınmasını sağlıyor. Deri bu sıvı içerisinde 2-3 gün bekletiliyor.
2) Deri yumuşak olmalı:
Ikinci aşamada ise, güvercin kakası ve insna gücü kullanılıyor. Güvercin kakası amonyaklı olduğu için deriyi yumuşatıyormuş.Insanlar güvercin kakası ve deri dolu kovalara girerek ayakları ile basa basa ta ki deriler yumuşayıncaya kadar deriyi çiğniyorlar.
3) Deri renklenmeli:
Deriler yumuşadıktan sonra kuruması için bekletiliyor ve sonra doğal malzemeler ile renklendiriliyor.
Indigo ağacı: Mavi
Kına: Turuncu
Gelincik çiçeği: Kırmızı
Nane: yeşil
Safran: sarı
ayrıca parlaması için zeytinyağı kullanıyorlar.
İşte yine ayakları ile eze eze deriler boyandıktan sonra tekrardan kurumaya bırakılıyor.
Hazırlanmış deriler zanaatkarlarca çanta, mont, cüzdan yapılıyor. ve pazarlarda satılıyor yada başka ülkelere ihraç ediliyor.
Ya işte böyle güzel, kesinlikle görmek lazım.
Görüşmek üzere
supernicevisit
